Najczęściej zima przychodzi niespodziewanie. Nie dajmy się jednak zaskoczyć i przed wyjazdem w trasę, upewnijmy się, jakie i gdzie obowiązują przepisy.

W większości krajów UE posiadanie opon zimowych nie jest obowiązkowe, ale jest wiele wyjątków... Poniżej zestawienie przydatnych informacji na podstawie odpowiedzi 28. państw na następujące pytania:   
 
Czy opony zimowe  są obowiązkowe?
Jeżeli nie, to czy istnieją obszary (specjalnie oznakowane), gdzie trzeba używać opon zimowych (np. w austriackich górach)?
Czy opony z kolcami są dozwolone?

Kraje, w których opony zimowe są prawnie obowiązkowe:

Estonia

Opony zimowe są dozwolone od 15 października do 31 marca, a obowiązkowe od 1 grudnia do 1 marca. W przypadku wyjątkowo trudnych dróg lub bardzo złych warunków atmosferycznych jest dopuszczane używanie opon z kolcami od 1 października do 30 kwietnia.

Finlandia

W Finlandii opony zimowe są obowiązkowe od 1 grudnia do końca lutego. Opony z kolcami mogą być używane od 1 listopada do pierwszego poniedziałku po Wielkanocy. Głębokość bieżnika musi wynosić co najmniej 3 mm. Przepisy te stosuje się również do pojazdów, które zostały zarejestrowane za granicą.

Łotwa

Na Łotwie w okresie od 1 grudnia do 1 marca wszystkie pojazdy muszą być wyposażone w opony, które nadają się do jazdy w warunkach zimowych. W okresie od 1 maja do 1 października jest zabronione używanie opon z kolcami. Dodatkowo głębokość bieżnika powinna wynosić co najmniej 4 mm.

Słowenia

Od 15 listopada do 15 marca, a poza tym okresem, w zimowych warunkach pogodowych (np. podczas opadów śniegu, gołoledzi itp.), samochody osobowe i pojazdy do 3,5 ton muszą być wyposażone w:
- opony zimowe na wszystkich kołach lub
- opony letnie na wszystkich kołach + łańcuchy śniegowe w bagażniku
W obu przypadkach, minimalna głębokość bieżnika musi wynosić 3 mm.

Uwaga: W nadmorskim regionach wyposażeniem wystarczającym są opony letnie z minimalną głębokością bieżnika 3 mm (nie trzeba mieć łańcuchów w bagażniku), ale w zimowych, złych warunkach pogodowych (np. podczas opadów śniegu, gołoledzi itp.), łańcuchy zimowe muszą jednak zostać zamontowane na kołach napędowych. Przepis ten stosuje się również do pojazdów z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi.

Szwecja

Między 1 grudnia a 31 marca jest obowiązkowe posiadanie zimowych opon lub równorzędnego sprzętu. Podczas tego okresu  głębokość bieżnika powinna wynosić co najmniej 3 mm. Każda przyczepa przymocowana do pojazdu musi być dostosowana do wymogów dotyczących opon. Opony z kolcami są dozwolone od 1 października do 15 kwietnia albo jeżeli zimowe warunki drogowe tego wymagają. Zasady te stosuje się również do zagranicznych samochodów podróżujących po Szwecji.

Więcej informacji (w języku angielskim) można znaleźć  na stronie internetowej Szwedzkiej Agencji Transportu.

Kraje, w których opony zimowe są obowiązkowe, jeśli wymagają  tego warunki pogodowe:

Austria

W Austrii od 1 listopada do 15 kwietnia pojazdy muszą być wyposażone w opony zimowe, jeśli warunki pogodowe tego wymagają. Opony powinny być opatrzone jednym z typowych znaków: M + S, M.S. lub M&S i mieć minimalną głębokość bieżnika 4 mm dla opon radialnych i 5 mm dla opon diagonalnych. Alternatywnie, pojazdy z oponami letnimi muszą mieć łańcuchy.
Niniejsze wymagania stosuje się do pojazdów zarejestrowanych w Austrii jak i poza jej granicą.

Opony z kolcami  mogą być używane tylko od 1 października do 31 maja, regionalne przepisy mogą jednak wydłużać ten okres. Kierowcy pojazdów wyposażonych w takie opony muszą przestrzegać specjalnych ograniczeń prędkości (80 km/h poza terenem zabudowanym,100 km/h na autostradach), a samochód oznaczony specjalnym znakiem dostępnym m.in. na stacjach benzynowych.

Stosowanie łańcuchów zamiast opon zimowych jest dopuszczalne, tylko jeżeli droga jest stale lub prawie zawsze pokryta śniegiem lub lodem. W ekstremalnych warunkach władze wprowadzają obowiązek jazdy w łańcuchach. Wszystkie koła napędowe lub co najmniej dwa na tej samej osi, muszą być wyposażone w łańcuchy. Zalecana maksymalna prędkość wówczas to 40 km/h.

Niemcy

Niemieckie regulacje były doprecyzowane w listopadzie 2010 r. Kierowcy muszą dostosować typ opon do warunków atmosferycznych. W przypadku śniegu, gołoledzi lub szronu, opony zimowe (lub-całoroczne opony z oznaczeniem M + S) są obowiązkowe. Opony zimowe lub całoroczne opony są wymagane na wszystkich czterech kołach. Opony zimowe muszą mieć co najmniej 1,6 mm głębokości bieżnika. Niemieckie władze, chcąc uniknąć ryzyka wypadków, które wiąże się z brakiem odpowiedniego wyposażenia pojazdów podczas zimy, przewidują kary grzywny (od 40 do 120 € np. 120 € - za spowodowanie wypadku). Jeżeli konsument nie używał odpowiednich opon, w razie wypadku w okresie zimowym, może napotkać problemy z otrzymaniem odszkodowania od ubezpieczyciela. Opony z kolcami, które mogą spowodować uszkodzenie nawierzchni są zabronione.

Rumunia

W Rumunii opony zimowe są obowiązkowe na drogach pokrytych śniegiem lub lodem od 1 listopada do 31 marca. Muszą być zamontowane na wszystkich kołach. Opony muszą być opatrzone znakiem M + S lub M & S i mieć co najmniej 1,6 mm głębokość bieżnika. Na publicznych drogach pokrytych śniegiem, lodem dozwolone są opony z kolcami, ale muszą być zatwierdzone (homologowane).

Czechy

Od 1 listopada do 31 marca pojazdy muszą być wyposażone w opony zimowe, jeżeli drogi są pokryte stałą warstwą śniegu lub lodu albo można założyć na podstawie panujących warunków atmosferycznych, że śnieg i lód pojawi się na drodze podczas jazdy. Głębokość bieżnika powinna wynosić min. 4 mm. Opony z kolcami są zabronione.

Chorwacja

W Chorwacji opony zimowe są obowiązkowe w warunkach zimowych (warunki zimowe są zdefiniowane jako takie warunki, w których droga jest pokryta śniegiem i /lub lodem). Obowiązkowe wyposażenie zimowe pojazdów o masie do 3,5 t. musi uwzględniać:
- 4 zimowe opony lub 4 letnie opony o minimalnej głębokości bieżnika 4 mm
- łańcuchy zimowe w bagażniku samochodu.

Uwaga: W ciężkich warunkach zimowych jest zabroniony ruch samochodów ciężarowych z przyczepami.

Wyjątkowo, minister właściwy do spraw transportu może postanowić, że w niektórych miejscach w kraju, w określonym czasie opony zimowe są obowiązkowe dla poszczególnych kategorii lub rodzajów pojazdu, niezależnie od istnienia zimowych warunków pogodowych.

W przypadku braku wyposażenia pojazdu zgodnie z obowiązującymi przepisami kierowcy mogą być ukarani grzywną w wysokości ok. 95 €.

Luksemburg

Opony zimowe są obowiązkowe w Luksemburgu w przypadku zaśnieżonych i oblodzonych dróg (stan na dzień 1 października 2012).

Norwegia

Nie istnieje obowiązek posiadania opon zimowych w Norwegii, ale zawsze należy dostosować typ opon do panujących warunków atmosferycznych. W rzeczywistości więc powinniśmy jeździć na oponach zimowych w okresie zimowym. Od 1 listopada (lub 15 października w północnej Norwegii) do pierwszego poniedziałku po drugim dniu Wielkanocy kierowcy mogą używać  opon z kolcami.

Słowacja
 
Opony zimowe są obowiązkowe, jeżeli wymagają tego warunki pogodowe (drogi są pokryte spójną warstwą śniegu, lodu i szronu.).

Kraje, w których opony zimowe są obowiązkowe, tylko gdy na drogach zostały umieszczone specjalne znaki:

Francja

Opony zimowe nie są obowiązkowe, chyba że na drodze pojawi się znak drogowy. Wielu kierowców wyposaża jednak auta w zimowe opony ze względów bezpieczeństwa. Kierowcy powinni bezwzględnie założyć zimowe ogumienie w Alpach Francuskich.

Hiszpania

Opony zimowe nie są obowiązkowe w Hiszpanii, chyba że istnieje inna decyzja władz lokalnych lub na drodze pojawiają się specjalne znaki drogowe – szczególnie na terenach górskich. Opony z kolcami są dozwolone - tego rodzaju opony uważane są za opony zimowe.

Włochy

Opony zimowe nie są na ogół obowiązkowe we Włoszech, chyba że pojawi się szczególny znak drogowy, który określa okres, w którym pojazd musi być wyposażony w opony zimowe lub łańcuchy.

Kraje, gdzie opony zimowe nie są obowiązkowe:

Belgia, Cypr, Malta, Portugalia, Grecja oraz

Bułgaria

Opony zimowe nie są obowiązkowe. Zabrania się używania opon z kolcami. Zarówno latem i zimą głębokość bieżnika powinna wynosić 1,6 mm.

Węgry

Na Węgrzech jedynie zaleca się wyposażenie samochodu w opony zimowe.

Dania

Opony zimowe nie są obowiązkowe. Opony z kolcami są dozwolone od 1 listopada do 15 kwietnia.

Irlandia

Opony zimowe nie są obowiązkowe w Irlandii, dopuszczalne są opony z kolcami, których powinno używać się tylko na ubitym śniegu lub lodzie (jeżeli kierowca jeździ w oponach z kolcami po asfalcie może być pociągnięty do odpowiedzialności za uszkodzenia nawierzchni).

Islandia

Opony zimowe nie są wymagane. Jeżeli jednak na drodze znajduje się lód lub śnieg kierowca powinien mieć łańcuchy. Jeśli zima jest łagodna w południowej części Islandii, można jeździć na letnich oponach cały rok, ale  i tak opony o znacznej głębokości bieżnika są najbardziej popularne.

Opony z kolcami są akceptowane  w okresie zimowym, ale trwają obecnie dyskusje, czy nie powinien zostać wprowadzony zakaz lub ograniczenie ich używania (przynajmniej w miastach i południowej części kraju) ze względu na spore uszkodzenia nawierzchni dróg.

Litwa

Opony zimowe nie są obowiązkowe, ale w okresie od 10 listopada do1 kwietnia  nie można używać opon letnich – należy korzystać z uniwersalnych opon (głębokość bieżnika nie powinna być mniejsza niż 3 mm). Opony z kolcami są zakazane od 10 kwietnia do 1 listopada.

Holandia

Opony zimowe nie są obowiązkowe, ale wielu kierowców wyposaża swoje samochody w zimowe ogumienie, gdyż Holendrzy często jeżdżą na zimowe wakacje do Francji, Niemiec i Austrii, w związku z tym muszą dostosować się do obowiązujących przepisów w tych krajach. Ze względu na niszczenie nawierzchni w Holandii, nie jest dozwolone stosowanie opon z kolcami.

Wielka Brytania

Opony zimowe w Wielkiej Brytanii nie są obowiązkowe, ale są dozwolone. Dozwolone są również łańcuchy oraz opony z kolcami. W każdym wypadku samochody powinny być tak dostosowane do jazdy w warunkach zimowych, aby nie powodować szkód w nawierzchni dróg.

Gdzie szukać pomocy?

Konsultanci prawni z Europejskiego Centrum Konsumenckiego udzielają bezpłatnych porad prawnych i pomagają w polubownym w rozwiązywaniu sporów pomiędzy konsumentem a firmą wypożyczającą auta, zarejestrowaną poza granicami Polski (w krajach Europejskiej, Islandii i Norwegii). Wystarczy wysłać do ECK wypełniony formularz skargi, dostępny na www.konsument.gov.pl.